3,5K
W ramach gościnnych wpisów, dzisiaj zapraszam na artykuł autorstwa dietetyczki i trenera zdrowej diety, Angeliny Ziembińskiej. Jest ona także autorką bloga Dietolog, który poświęcony jest zasadom zdrowego stylu życia i racjonalnego odżywiania. Szerzej o Angelinie przeczytacie bezpośrednio pod artykułem ?
Co podać, gdy wśród gości jest diabetyk?
Jeśli wśród zaproszonych gości ktoś ma cukrzycę, to naprawdę niewielkim wysiłkiem możecie zadbać o takiego gościa i sprawić, by poczuł się „zaopiekowany”. Jeśli zapraszamy znajomych wegetarian, wiemy że nie będą jedli mięsa, staramy się przygotować bezmięsne przekąski i dania. Jeśli wpada do nas znajomy z celiakią, wiemy że w posiłku nie może być glutenu. A jak to jest z osobami chorymi na cukrzycę? Wiecie na co zwracać uwagę?
W Polsce na cukrzycę choruje około 3 miliony osób. Statystycznie rzecz biorąc, co 11-ta osoba w naszym kraju ma cukrzycę. Niemal każdy z nas zna kogoś, kogo dotyczą zaburzenia gospodarki węglowodanów – czy to sama cukrzyca, czy stan przedcukrzycowy lub insulinooporność. Nie trudno zatem o sytuację, kiedy wśród gości, pojawia się osoba z cukrzycą, a wraz z nią dylemat – co przyrządzić do jedzenia?
Czy osoba z cukrzycą może jeść to samo co osoby zdrowe? Przyjrzyjmy się zaleceniom żywieniowym, chociażby pierwszej z brzegu piramidzie zdrowego żywienia IŻŻ.
Każdemu bez wyjątku zaleca się, aby dietę komponował na bazie kolorowych warzyw i owoców (w proporcji 3x więcej warzyw), na drugim piętrze piramidy są węglowodany (przy cukrzycy warto wybierać węglowodany mało przetworzone, pełnoziarniste produkty, grube kasze), a na kolejnych piętrach nabiał, mięso, ryby, kończąc na orzechach i olejach. U podstaw piramidy leży codzienna aktywność fizyczna, obok dzbanek z wodą przypominający o odpowiednim nawodnieniu. Czy widzicie wysoko przetworzone słodycze? Ja nie. Gdyby wszyscy stosowali się do zaleceń, jedlibyśmy tak samo, jednak w praktyce wygląda to tak:
Oczywiście to żartobliwy przykład, znaleziony na jednej z popularnych stron publikujących śmieszne zdjęcia (w dodatku za starą wersją piramidy żywienia). Wróćmy jednak do tematu, zapraszamy gości, jest wśród nich diabetyk i myślimy co podać do jedzenia. Recepta jest prosta. Ograniczamy cukier i białą mąkę, na rzecz produktów pełnoziarnistych i zamienników cukru, ewentualnie owoców. Nie podajemy posiłków ociekających tłuszczem, wybieramy chude mięso lub ryby. Nie przesalamy i bazujemy na warzywach. Wszelkie sałatki i surówki będą wręcz pożądane.
Popularne potrawy i przekąski, które dla osób z cukrzycą mogą być kłopotliwe:
Pizza – dla wielu diabetyków to owoc zakazany, obfitujący w węglowodany i tłuszcz, utrzymanie glikemii w normie po spałaszowaniu pizzy dla niektórych osób (w zależności od stosowanej terapii) graniczy z cudem. Z jednej strony jest to „owoc zakazany”, z drugiej czy znacie wiele osób, które pizzy nie lubią? Trudno sobie odmówić tej przyjemności, tym bardziej gdy pachnie i wszyscy jedzą, ale później konsekwencje pokazuje wynik podwyższonego cukru na glukometrze.
Słodycze, ciastka, ciasteczka, beza, torty ze śmietanowymi kremami i wszystko co ma dużo cukru – istnieje niebezpieczeństwo, że glikemia naszego gościa poszybuje w górę. Może trudno mu się będzie powstrzymać, może nie będzie chciał odmówić, ale to nie jest dobry wybór dla osoby z cukrzycą. Na krótką metę podwyższony cukier nie powinien wyrządzić krzywdy, jednak cukrzyca to choroba przewlekła, częste podwyższone cukry pracują na późniejsze powikłania choroby. Zamiast tradycyjnych słodyczy, można zaproponować alternatywną wersję słodkości. Na stole mogą pojawić się owoce, które za sprawą naturalnie występujących w nich cukrach (fruktozy) są słodkie, ale przy okazji stanowią świetne źródło witamin. Osobie z cukrzycą będzie na pewno bardzo miło, jeśli przygotujecie alternatywne ciasto – zamieńcie biała mąkę na pełnoziarnistą, cukier biały na ksylitol czy miód. Świetnym wyborem będzie na przykład ciasto marchewkowe. Zapewniam, że posmakuje wszystkim gościom, bez wyjątku!
Paluszki, krakersy, słone smażone orzeszki, chipsy – wysokoprzetworzone, tłuste i słone przekąski także nie są najlepszym wyborem dla diabetyka. Najczęściej mają dużo łatwo przyswajalnych węglowodanów, jedzone bez umiaru poskutkują hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru). Sami pewnie wiecie, jak kuszą paluszki stojące na stole. Je się mimochodem. Zamiast tego, lepiej pokroić warzywa (marchewki, seler naciowy, korzeń pietruszki) w słupki i postawić na stole z jogurtowym dipem, albo przygotować domowy humus. Na stole mogą pojawić się migdały, orzechy czy owoce. Zdecydowanie będą lepszym wyborem dla osoby z cukrzycą.
Słodkie drinki, ciężkie likiery, mocny alkohol – osoby z cukrzycą niczym się nie różnią od osób zdrowych, tylko muszą zadbać o prawidłowy poziom cukru we krwi. Słodkie drinki na bazie wódki mają dużo kalorii i cukru, mocny alkohol nie jest wskazany osobom z cukrzycą. W zamian można podać czerwone wino, które nie podnosi tak poziomu cukru we krwi. Przy cukrzycy ważny jest umiar, zbyt dużo alkoholu może spowodować hipoglikemię (zbyt niski poziom cukru we krwi), w krytycznych sytuacjach jest to stan zagrażający życiu, dlatego do alkoholu, diabetyk nie powinien być o pustym żołądku.
Warto też zapytać znajomego, czego nie jada. Czasami lepiej zapytać u źródła, niż się domyślać i nie mieć pewności. Sądzę, że będzie to odebrane za przejaw przyjaźni i troski, a każdy lubi, gdy znajomi o nich życzliwie myślą ?
*Nazywam się Angelina Ziembińska, prowadzę bloga pod adresem www.dietolog.eu, gdzie łączę moją wiedzę dietetyczną z pasją kulinarną, w szczególności z myślą o osobach, które mają cukrzycę. Sama kilka lat temu dowiedziałam się, że mam cukrzycę typu I i dobrze pamiętam, jak bardzo byłam w tym wszystkim zagubiona. Wydawało mi się, że nie wolno mi niczego jeść i ciągle chodziłam głodna. Jednak z biegiem lat i w skutek ciągłych poszukiwań, zaczęłam eksperymentować z różnymi potrawami, starając się obniżać ich kaloryczność i przede wszystkim indeks glikemiczny. W międzyczasie ukończyłam “Dietetykę w chorobach wewnętrznych i metabolicznych” na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, kilka mądrych kursów i szkoleń. Moje przepisy opatruję obliczeniami (ile kalorii i składników odżywczych), aby diabetykom było łatwiej przeliczyć wymienniki węglowodanowe i białkowo-tłuszczowe (potrzebne do dobrania dawki insuliny).
Coś ciekawego znajdą u mnie też wszyscy, którzy starają się dbać o zdrową dietę – dieta zalecana diabetykom zasadniczo nie różni się od diety zalecanej osobom zdrowym. Poprzez moje wpisy staram się udowadniać, że zdrowe może być także smaczne ? a jak jeszcze ładnie wygląda, to jestem z tego bardzo dumna.
A tak zupełnie prywatnie, jestem mamą 6-letniej Milenki, która najbardziej lubi jeść spaghetti i krewetki ? Jeżdżę do pracy rowerem i uwielbiam wycieczki po Polsce w poszukiwaniu regionalnych smaków.
Coś ciekawego znajdą u mnie też wszyscy, którzy starają się dbać o zdrową dietę – dieta zalecana diabetykom zasadniczo nie różni się od diety zalecanej osobom zdrowym. Poprzez moje wpisy staram się udowadniać, że zdrowe może być także smaczne ? a jak jeszcze ładnie wygląda, to jestem z tego bardzo dumna.
A tak zupełnie prywatnie, jestem mamą 6-letniej Milenki, która najbardziej lubi jeść spaghetti i krewetki ? Jeżdżę do pracy rowerem i uwielbiam wycieczki po Polsce w poszukiwaniu regionalnych smaków.
